MİT’in Gizli Tarihi, Tuncay Özkan, Alfa
Yayınevi, 2003, İstanbul
Türk İstihbarat Teşkilatları ve Milli İstihbarat Teşkilatının tarihi.
(1) Giriş
Türkler tarihleri boyunca
gizli servis faaliyetlerinin etkilerine daima açık olan bir devlet ve idari
yapı sürdürmüşlerdir. Bizans, İran ve diğer uluslarla ilişkilerde Türklerin gizli
servisleri yâda casuslarının çokça başarılı olamadıkları görülmektedir.
Türklerin "Çaşıt" (Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre; casus, ara bozmak
amacıyla söz taşıyan kimse) diye ilk
zamanlar adlandırdıkları, daha sonra devşirmeler arasından yetiştirdikleri ve
"Martolos" adını verdikleri casusları vardır. Ancak karşı casusluk
veya casusluğu çözecek bir organizasyonları yoktur. Zaten devletin yönetiminin
büyük bir bölümü Türk olmayan ve devşirme olarak adlandırılan gayrı müslimlerin
elindedir. Bunların devletin üst kademelerine gelişleri gibi, casusluk
faaliyetlerinin kontrolü de hemen hemen imkânsız olmuştur. Örneğin Türkler
tarihleri boyunca Çinlilerin casusluk faaliyetlerine karşı koymaya çalışmışlar,
bunda başarılı olamamışlardır. Bunlardan Topalar ve Gök Türkler, Çinli
hanedanlarca görevlendirilen casusların yarattığı toplumsal kargaşa ve kültür
empozesine dayanamayarak önce bölünmüş, sonra da yok olmuşlardır.
Aslında, bir ülkenin
istihbarat faaliyetlerine
