Türk Sufiliğine Bakışlar, Ahmet Yaşar Ocak

Türk Sufiliğine Bakışlar, Ahmet Yaşar Ocak, 2007, İstanbul

Türk Sufilik tarihinin önemli birtakım kişileri ve konuları etrafında değişik zamanlarda kaleme alınmış yazılardan oluşmaktadır.

          Anadolu topraklarında 12’nci yüzyıl başlarından itibaren yeni bir sentez halinde oluşmaya başlayan Müslüman Türk kültürünün ana besleyici kaynakları, esas itibariyle Orta Asya ve Orta Doğu kökenlidir ve geniş çapta sufiliğin etkisini taşır. Heterodoks Halk İslam’ının farklı kültürleri bağdaştırıcı özelliğini, tasavvufi-mistik karakterinin baskınlığını sergileyen yazar, Türk İslam’ının dört önemli kişiliğini özellikle ele alıyor; Ahmed-i Yesevi, Mevlana Celaleddin-i Rumi, Yunus Emre ve Hacı Bektaş-ı Veli. 
           Yaşadığı çağı aşarak günümüz insanına kadar ulaşabilen,

Babailer İsyanı, Ahmet Yaşar Ocak

Babailer İsyanı, Ahmet Yaşar Ocak, Dergah Yayınları, 2000,İstanbul

13’üncü yüzyılda Babailer İsyanı ve sonuçları  

              Aleviliğin tarihsel altyapısını, Anadolu da İslam-Türk Heterodoksi’sinin teşekkülünü anlatan bu kitap, giriş, beş bölüm, sonuç ve ekler bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde kaynak ve araştırmalar, birinci bölümde Babailer isyanının sebepleri, ikinci bölümde Babailer isyanının sosyal tabanı ve ideolojisi, üçüncü bölümde Babailer isyanı, dördüncü bölümde Babailer isyanının tahlili, beşinci bölümde isyan sonrası dini-mistik bir akımın doğuşu, Babai hareketi ve türevleri, sonuç bölümü, ekler bölümünde ise çeviri metinler, harita ve tablolar konuları yer almaktadır.

       Yazar, kitabın tüm bölümlerinde kaynak vermeye gayret göstermiş, Babailer isyanının kaynaklarını çağdaş (birinci el) ve sonraki (ikinci el), Babai hareketine mensup şeyhlerin faaliyetlerine dair kaynakları Arap vekayinameleri, Osmanlı vekayinameleri ve diğer değişik kaynaklar olmak üzere tasnif etmiştir.

       Birinci bölümde ise isyanın temel sebepleri temel ve kolaylaştırıcı olarak sıralanmış, iktisadi, içtimai ve psikolojik sebepler temel sebepler başlığı altında, elverişli dini şartlar ve siyasi ortamın uygunluğu hususlarını kolaylaştırıcı sebepler başlığı altında incelemiştir. İsyan yakından incelendiğinde, Anadolu Selçuklu devletinin toprak rejiminin o devirdeki durumuyla yakından ilgili olduğu anlaşılmaktadır. I. Gıyaseddin Keyhusrev’in ölümüyle oğulları I. İzzeddin Keykavus ve I. Alâeddin Keykubad arasındaki mücadeleden dolayı toprak rejimi önemli ölçüde zedelenmiş ve sistem bozulmuştur. Diğer bir husus da konar-göçer Türkmenlerle yerleşik hayata geçmiş Türklerin hayat tarzları arasındaki bu farklılıklar ve bunların sebep olduğu sosyal zıtlaşma, iki zümre arasında karşılıklı bir hor görme ve düşmanlığa yol açmıştır.