Ermeniler Tarafından Yapılan Katliam Belgeleri, Yusuf Sarınay

Ermeniler Tarafından Yapılan Katliam Belgeleri Cilt I,II  (1914-1919), (1919-1921), Yusuf SARINAY (DAGM), DAGM, 2001,   ANKARA

1914-1921 yılları arasında Ermeniler tarafından yapılan katliamlar.

Eserde çoğunlukla Ermenilerin ve kısmen de Rus ve Kazakların yaptıkları katliamlara ait belgeler ayrıntıları ile gözler önüne serilmiştir. Toplam 89 başlık altında toplanan katliam belgelerinde geçen olaylar incelendiğinde 518.015 kişinin vahşice katledildiğinin görüyoruz. Belgelere konu olan katliamlar tarihte eşine az rastlanır bir biçimde işlenmiştir. Bunlardan bazılarını sayacak olursak, hamile kadınların karınlarının yarılarak çocuklarının çıkarılması, küçük çocukların kaynar sulara atılarak cesetlerinin anne ve babasına yedirilmesi, insanların derilerinin yüzülmesi, kulak, burun vs organların kesilmesi, çocukların anne ve babasının gözü önünde yakılması, insanların kollarının bacaklarının kesilmesi, tecavüzler, kurşuna dizmeler ve daha bir çok insanlık dışı eylemler. Aşağıdaki tabloda ise bu akıl almaz katliamların bilançosu gösterilmektedir.
Belge Nu.    Tarih    Yer    Olayın Muhtevası    Yaralı       Ölü
1    21/2/1914    Kars, Ardahan    Ermeniler tarafından telef edilen erkeklerin sayısı.        30.000
2    8/5/1916    Pasinler    Sevk sırasında ölenlerin sayısı.        2000
    8/5/1916    Tercan    Köylere Ermeni saldırısı sonucu ölenlerin sayısı.        563
    8/5/1916    Van, Tatvan    Tatvan iskelesinde yapılan saldırılarda ölenler.        1600
    9/5/1916    Bitlis    Hudut köylerine taarruz sırasında ölenler.        40.000

Ermeni Komiteleri (1891–1895), Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü

Ermeni Komiteleri (1891–1895), N.AKTAŞ, U.DEMİRBAŞ, A.ÇINAR, M. DEMİREL, S.DİLBER, R. KARAKAYA, N.KOLTUK, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2001, Ankara

Ermeni olayları üzerine II’nci Abdülhamit tarafından Nazım Paşa’ya hazırlatılan  Ermeni raporu anlatılmaktadır.

    Ermeni meselesi, 1877–1878 Osmanlı-Rus savaşı sırasında İngiltere ile Rusya arasındaki rekabetin yarattığı bir emperyalizm sorunu olarak ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti, 1877–1878 Osmanlı-Rus savaşında yenilgiye uğradıktan sonra, 3 Mart 1878 tarihinde imzalanan Ayastefanos Antlaşması'nın 16. maddesiyle ve daha sonra onun yerini alan Berlin Antlaşması'nın 61. maddesiyle Ermenilerle ilgili ıslahat yapmayı kabul etmişti. Ermeniler bundan sonra Osmanlı Devleti'nin bütün Hıristiyan unsurları gibi bağımsız bir devlet kurma çabasına girmişlerdir.